واکنش یک اقتصاددان به سخنان رییس جمهوری: قاچاق کالا به خاطر کاهش ارزش پول ملی است؛ نه ارزانی
عصرکاسپین، اخیرا دکتر حسن روحانی رییس جمهور، از ارزانی برخی اقلام همچون گوشت در ایران در قیاس با کشورهای دیگر سخن گفته است.
وحید محمودی، اقتصاددان و استاد دانشگاه در گفت‌وگو با «مردم‌سالاری آنلاین» در این زمینه گفت: چنین سخنانی(سخنان اخیر حسن روحانی) اگر در توجیه گرانی باشد که باید گفت سخن صحیحی نیست و کتمان واقعیت و فرار به جلو است. واقعیت این است که مردم ایران در زیر فشار تورم در حال له شدن هستند. گروه‌های با درآمد کم و متوسط به شدت در فشار تورمی قرار دارند؛ چراکه وضعیت درآمد آنها تناسبی با هزینه‌های موجود ندارد. لذا عملا با محرومیت زندگی می‌کنند.محمودی در تشریح سخنان رییس جمهور مبنی بر ارزانی کالاهای ایرانی گفت: سخنان رییس جمهور ناظر بر این بود که کالاها در داخل کشور برای مرزنشینان و کسانی که آنسوی مرز هستند، ارزان به نظر می‌آید. به همین خاطر تقاضا برای کالاهای ایرانی با افزایش مواجه شده است. در واقع از دیدگاه رییس جمهور، کالاهای ایرانی برای کشورهای همسایه ارزان‌تر تمام می‌شود. وی در خصوص تعریف دو مفهوم «گرانی» و «ارزانی» ابراز داشت: ارزانی و گرانی تابع میزان درآمدی هستند که افراد یک کشور از آن برخوردارند و همینطور تابع تورمی هستند که در داخل کشور تجربه می‌کنند. لذا قیمت‌ها شامل قیمت‌های نسبی است.
طی این قیمت‌ها، افراد دست به مقایسه‌ای بین هزینه و درآمد خود می‌زنند. مادامی که تناسبی بین هزینه و درآمد نباشد، هر گونه افزایش قیمتی برای افرادی که در آن کشور زندگی می‌کنند و در آنجا کسب درآمد می‌کنند، طبیعتا سنگین و سخت تمام می‌شود.این استاد دانشگاه ضمن انتقاد از دولت حسن روحانی گفت: دولت به جای فرافکنی و سخنان اینچنین، باید تدبیری برای کنترل و مهار تورم و افزایش اشتغال و درآمد خانوارها بیندیشید. لذا این سخن از این منظر که ارزانی یا گرانی داخل را توجیه کند، به هیچ وجه صحیح نیست. اتفاقا شرایطی که در کشور ایجاد شده و طی آن کالا برای خارج نشین‌ها ارزان شده و در حال قاچاق شدن است، به جهت سیاست‌های غلط دولت در حوزه پولی و مالی است نه به جهت ارزانی. دولت اگر می‌توانست ارزش پول ملی را حفظ کند، منابع ملی ما اینگونه به تاراج نمی‌رفت.وی ابراز داشت: اینکه چرا کالا و مواد خوراکی به بیرون از مرزها قاچاق می‌شود، به کاهش ارزش پول ملی باز می‌گردد. نام این رخداد ارزانی نیست.محمودی با اشاره به قیمت حامل‌های انرژی افزود: در قانون برنامه چهارم توسعه این موضوع لحاظ شده بود که قیمت حامل‌های انرژی به تدریج افزایش یابد تا نهایتا شاهد کاهش اتلاف انرژی و همچنین ممانعت از قاچاق آن شویم. اما در کنار این موضوع باید زمینه‌های افزایش رشد اقتصادی و رفاه مردم نیز فراهم شود تا افزایش قیمت‌ها فشاری بر مردم وارد نکند. به همین دلیل امروز ما در شرایطی هستیم که دولت به دلایل اقتصادی نمی‌خواهد این قیمت‌ها را افزایش دهد. مادامکه که نرخ‌ها را افزایش نمی‌دهد، قیمت حامل‌های انرژی نسبت به کشورهای منطقه ارزان است.
وی ادامه داد: این نکته که نرخ حامل‌های انرژی در ایران نسبت به سایر کشورهای منطقه کمتر است، نکته صحیحی تلقی می‌شود. اما فراموش نکنیم که بر اساس برنامه‌های توسعه قرار بر افزایش قیمت بوده که تا کنون این قیمت‌ها بر اساس برنامه توسعه افزایش نیافته‌اند. ولی معنای این سخن این نیست که مردم از رفاه و کالای ارزان برخوردارند. اکنون برخی از کالاها و حتی انرژی مصرفی نسبت به هزینه‌ای که بر آن مترتب است، کالاهای ارزانی هستند. مثل آب، برق، گاز. ولی وقتی نتوانیم کیفیت اقتصاد را در چنین شرایطی بهبود ببخشیم و ایجاد اشتغال و کارآفرینی کنیم، پس در این شرایط زندگی برای مردم سنگین خواهد بود.او تاکید کرد: اینکه بگوییم نرخ حامل‌های انرژی در ایران کم است و در نهایت نتیجه بگیریم که زندگی مردم مصداق زندگی «گل و بلبل» است، سخنی صحیح نیست. این اقتصاددان در خصوص نمره دولت که آقای روحانی نمره ۲۰ را متصور شده بود، گفت: خیر؛ نمره دولت ۲۰ نیست. دولت از نظر من مردود است.