رابطه کرونا و تشدید وسواس فکری چیست؟
یک روانشناس با بیان اینکه داده‌های معتبرِ مبتنی بر پژوهش در راستای افزایش شیوع وسواس همزمان با پاندمی کرونا وجود ندارد، اظهار کرد: آنچه به عنوان اختلال وسواس شناخته می‌شود، با تغییرات موقت یا نشخوار‌های ذهنی موقتی که به علت تغییرات محیطی ما اتفاق می‌افتد، متفاوت است.
عصر کاسپین/ دکتر پیمان دوستی معتقد است: هرچند هنوز پژوهش معتبری در این خصوص انجام نشده است، اما بررسی‌هایی که در زمینه سوابق مراجعه کنندگان به کلینیک با شکایت نشخوار بیش از حد در خصوص کرونا انجام داده‌ام نشان می‌دهد که بیشتر این افراد در سوابق تاریخچه‌ای خود با وسواس روبرو شده بودند و نمی‌توان گفت شروع وسواس آن‌ها با پاندمی کرونا همزمان است.
وی ادامه داد: هرچند در ماه اول شیوع اپیدمی کرونا، مراجعه افراد با گزارش نشخوار‌های ذهنی بالا رفته بود، اما اکثر این افراد در مراجعه‌های بعدی خود چنین شکایتی نداشتند.
به گفته دوستی، نشخوار‌های ذهنی موقتی که به دلایل وقوع اتفاق‌هایی در محیط ما به وجود می‌آیند، به عنوان اختلال وسواس شناخته نمی‌شوند چراکه اختلال وسواس فکری شامل فکر، عقیده، باور، تکانه یا تصور سمج و مزاحمی است که بیشتر از یک ساعت در روز وقت فرد را می‌گیرد و به شکل پایدار یعنی در طول زمان و نه موقتی وجود دارد.
وی درباره این موضوع که آیا پاندمی کرونا موجب شیوع بیشتر وسواس شده است یا خیر؟ گفت: فعلا نمی‌توان نظری داد و در آینده پس از انجام مطالعات پژوهشی قابل پاسخ است چراکه هر پاسخی که اکنون داده شود صرفا بر اساس حدس و گمان و فاقد داده‌های دقیق است.
دوستی در ادامه با بیان اینکه داده‌های معتبرِ مبتنی بر پژوهش در راستای افزایش شیوع وسواس همزمان با پاندمی کرونا وجود ندارد، اظهار کرد: آنچه به عنوان اختلال وسواس شناخته می‌شود، با تغییرات موقت یا نشخوار‌های ذهنی موقتی که به علت تغییرات محیطی ما اتفاق می‌افتد، متفاوت است.
این روانشناس درباره علت ایجاد وسواس فکری اظهار کرد: در سبب شناسی وسواس، علت‌های مختلفی شامل مشکلات فیزیولوژیکی، ارث، اضطراب و… بیان شده است که افراد ممکن است به یکی از این دلایل، یا ترکیبی از عوامل مختلف، به این اختلال دچار شوند.
وی ادامه داد: برخی از پژوهش‌ها بیانگر این موضوع هستند که تجربه مشکلات اضطرابی در دوران رشدی یا پیوسته در معرض استرس قرار داشتن، می‌تواند پیش بینی کننده اختلال وسواس باشد، همچنین سهم ژن‌هایی که به ارث می‌بریم در مستعد بودن برای ابتلا به وسواس نیز، غیر قابل انکار است.
دوستی معتقد است، وسواس فکری می‌تواند شامل هر فکر، تکانه یا تصویر سمج، مزاحم و تکرار شونده‌ای باشد که بیشتر از یک ساعت در روز فرد را مشغول نگه می‌دارد و نقص در عملکرد فرد ایجاد می‌کند. بر این اساس می‌توان گفت، محتوای وسواس فکری می‌تواند متغیر باشد و هرکس با توجه به برخی شرایط زمینه‌ای که در آن قرار دارد، انواع مختلفی از وسواس فکری را تجربه کند.
وی درباره ارتباط بین جنسیت و سن افراد با وسواس فکری ادامه داد: پژوهش‌ها نشان می‌دهند وسواس در دوران نوجوانی بین پسر‌ها شایع‌تر از دخترهاست یعنی پسر‌ها در سنین پایین تری به وسواس مبتلا می‌شوند و دختر‌ها در سنین بالاتری وسواس را تجربه می‌کنند. با این حال، نرخ ابتلا به وسواس در بین بزرگسالان بین زنان و مردان برابر است.
این روانشناس با بیان اینکه نشانه‌های وسواس فکری را می‌توان به صورت افکار، امیال یا تصاویر بازگشت پذیر و پایداری که مزاحم و ناخواسته هستند و موجب اضطراب و ناراحتی فرد می‌شوند تعریف کرد، افزود: فرد سعی می‌کند این علائم را به کمک افکار یا اعمال دیگری یعنی با اجرای یک اجبار نادیده بگیرد و یا سرکوب و خنثی کند.
وی معتقد است به طور معمول وسواس موجب اتلاف وقت می‌شود یعنی بیش از یک ساعت در روز وقت فرد را می‌گیرد و موجب ناراحتی و نقص عملکرد در چندین حوزه از زندگی فرد می‌شود.
دوستی با بیان اینکه درمان وسواس ضرورت دارد، اظهار کرد: برای درمان وسواس شیوه‌های مختلفی اعم از دارو درمانی، روان درمانی و یا ترکیبی از آن‌ها استفاده می‌شود که در برخی شرایط مراجعه به روانشناس و در برخی موارد مراجعه به روانپزشک و در برخی مواقع دریافت خدمات همزمان از روانشناس و روانپزشک می‌تواند کمک کننده باشد.