محصول زیتون به‌عنوان شاخص‌ترین محصول باغی، بیش از ۸۰ درصد اقتصاد کشاورزی شهرستان رودبار گیلان را به خود اختصاص داده
عصرکاسپین ،محصول زیتون به‌عنوان شاخص‌ترین محصول باغی، بیش از ۸۰ درصد اقتصاد کشاورزی شهرستان رودبار گیلان را به خود اختصاص داده و این شهرستان با داشتن بیش از هشت هزار هکتار باغ زیتون و بیش از ۲۲ هزار بهره‌بردار، مرکز تجارت فراورده‌های زیتون در سطح کشور است، اما باغات زیتون در چند سال اخیر با آفت قرنطینه‌ای مگس میوه زیتون روبه‌رو شده و مشکلاتی را برای باغ داران به وجود آورده است.
محول زیتون به‌عنوان شاخص‌ترین محصول باغی، بیش از ۸۰ درصد اقتصاد کشاورزی شهرستان رودبار گیلان را به خود اختصاص داده و این شهرستان با داشتن بیش از هشت هزار هکتار باغ زیتون و بیش از ۲۲ هزار بهره‌بردار، مرکز تجارت فراورده‌های زیتون در سطح کشور است.
در رودبار ۱۰ کارخانه روغن‌کشی و بیش از ۱۰۰ کارگاه تولید فراورده زیتون فعالیت می‌کنند که سهم بسزایی در سطح اشتغال و درآمد شهرستان دارد.
زیتون علاوه بر اینکه باعث سودآوری مردم منطقه رودبار شده مشکلاتی را نیز به همراه دارد و آفت قرنطینه‌ای مگس میوه زیتون یکی از مشکلاتی بود که در سال ۱۳۸۳ وارد کشور شد.
آفت قرنطینه‌ای مگس زیتون در باغ‌های قدیمی به دلیل تراکم و بلند بودن درختان و عدم امکان هرس تجمع کرده و عامل آسیب به باغ‌های زیتون می‌شود، بنابراین می‌طلبد مسئولان برای حل این مشکل چاره‌ای اندیشیده و راه‌حلی در پیش گیرند.
بدیهی است هدر رفت آب در باغ‌های قدیمی و در مناطق خشک و کم آب شهرستان رودبار از دیگر معضلات این باغ‌ها بوده و مدیریت مصرف آب به دلیل عدم امکان اجرای سیستم آبیاری تحت‌فشار در هاله‌ای از ابهام قرار دارد تا به امروز مصرف آب مدیریت نشده و هزاران لیتر آب در این باغ‌های زیتون هدر می‌رود، حال سؤال اینجاست که مسئولان برای حل مشکلات باغ داران زیتون در رودبار چه کرده‌اند؟
عدم وجود متولی خاص برای رفع مشکلات زیتون‌کاران
یکی از تولیدکنندگان فراورده‌های زیتون در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در رودبار با بیان اینکه در رودباری که قطب زیتون بوده نباید تولیدکنندگان زیتون غریب باشند اظهار کرد: مسئولان باید از تولیدکنندگان زیتون حمایت لازم را داشته و از ورود زیتون وارداتی به کشور جلوگیری تا تولیدکنندگان به اقتصاد کشور کمک کنند.
سید حسین موسوی با اشاره به اهمیت وجود اتحادیه زیتون‌کاران افزود: با توجه به اینکه اتحادیه‌ها خواسته‌های تولیدکنندگان را از مسئولان مطالبه می‌کنند بنابراین وجود چنین اتحادیه‌ای به رفع مشکلات زیتون‌کاران کمک شایانی خواهد کرد.
وی با بیان اینکه مدیران واحدهای تولیدی به‌سختی حقوق و مزایای کارگران خود را پرداخت می‌کنند گفت: مسئولان باید از واحدهای اشتغال‌زا حمایت کنند زیرا برخی از کارخانه‌های رودبار تعطیل شدند و مدیران کارخانه‌ها برای پرداخت حقوق کارگران، دستگاه‌های داخل کارخانه را فروختند.
وابستگی ۸۰ درصد درآمد مردم رودبار به زیتون
نماینده مردم رودبار در مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در رودبار با بیان اینکه درآمد ۸۰ درصد مردم رودبار وابسته به زیتون است اظهار کرد: میانگین تولید محصول زیتون در هر هکتار دو تن است و با توجه به وجود بیش از هشت هزار هکتار باغ زیتون سالانه ۱۶ هزار تن زیتون از باغ‌های رودبار برداشت می‌شود.
منوچهر جمالی با اشاره به اینکه باید تولید داخلی زیتون را بیشتر و واردات را کاهش دهیم افزود: جهاد کشاورزی باید برای حمایت ویژه از زیتون وارد میدان شود و جهت رفع موانع و مشکلات زیتون‌کاران اقدام عملیاتی انجام دهد.
وی با بیان اینکه اگر باغات زیتون آسیب ببینند سلامت مردم نیز به خطر می‌افتد گفت: این محصول در سلامت مردم نقش اساسی دارد و به همین دلیل است که جایگاه رفیع آن در قرآن کریم نیز مورد تأکید است.
نماینده مردم رودبار در مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه بیشترین و باکیفیت‌ترین زیتون و روغن‌زیتون را در رودبار داریم گفت: در کمیت باغات زیتون عقب هستیم زیرا دیگر استان‌ها در توسعه باغات زیتون پیشرفت کرده و در محصولات اصلاح‌شده به‌گونه‌ای کار می‌کنند که برداشت حداکثری زیتون و روغن‌زیتون را داشته باشند.
جمالی با بیان اینکه درختان کهن، مرتفع و کم ثمر از مشکلات باغ‌های زیتون در این شهرستان است گفت: اصلاح باغ‌های زیتون در رودبار ضروری است و باید به این مسئله توجه ای ویژه شود.
وی با اشاره به اینکه کسب تمام درآمد مردم رودبار تنها از طریق محصول زیتون، مشکل‌آفرین است بیان کرد: در تلاش هستیم که باغ‌های زیتون اصلاح شود و برداشت محصول در هکتار را نیز افزایش دهیم.
نماینده مردم رودبار در مجلس شورای اسلامی با اشاره به آسیب‌های آفت مگس زیتون در سال‌های گذشته در رودبار گفت: با توجه به برداشت کم محصول از باغ‌های زیتون اگر آسیب آفت مگس زیتون را نیز داشته باشیم زیتون‌کاران آسیب بیشتری می‌بینند.
جمالی با اشاره به اینکه هم‌اکنون چهارتا پنج هزار تن روغن‌زیتون در کل کشور تولید می‌شود افزود: نیاز روغن‌های مصرفی کشور ۱۶ هزار تن بوده که تقریباً ۱۲ هزار تن آن وارداتی است.
وی با اشاره به مصرف روغن‌زیتون مرغوب تصریح کرد: فرآیند واحد و درستی برای ارزیابی روغن‌زیتون نداریم و باید معیار اندازه‌گیری روغن‌زیتون به‌صورت منسجم و یکپارچه در کشور تعریف شود تا اعتبار روغن‌زیتون در بازار خدشه‌دار نشود.
نماینده مردم رودبار در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه فراکسیون زیتون در مجلس شورای اسلامی تشکیل‌شده تصریح کرد: هم‌افزایی نهادهای دخیل در اعتلای وضعیت زیتون مؤثر بوده و با تبدیل باغات کهن به درختان اصلاح نژاد شده و افزایش کیفیت روغن‌زیتون باید تولید داخلی را بیشتر و واردات را کاهش دهیم.
تولید بیش از ۱۶ هزار تن زیتون خوراکی و روغنی در رودبار
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان گیلان نیز با بیان اینکه پیش‌بینی‌شده امسال بیش از ۲۰ هزار تن زیتون خوراکی و روغنی در شهرستان رودبار تولید شود اظهار کرد: سهم باغات قدیمی از برداشت تنها یک هزار و ۶۰۰ تن خواهد بود.
علیرضا شعبان نژاد با اشاره به اینکه ارزش محصول هر هکتار باغ جدید و جوان زیتون حدود ۱۲ میلیون تومان است افزود: عایدات کشاورزان در هر هکتار باغ قدیمی فقط یک تا دو میلیون تومان است.
وی با بیان اینکه سیاست جهاد کشاورزی تولید زیتون به شیوه نوین است گفت: این وزارت خانه برای تشویق باغداران زیتون به جوان‌سازی باغات، علاوه بر توزیع رایگان نهال‌های جوان و زودبازده، ۸۰ درصد هزینه سیستم آبیاری تحت‌فشار را نیز پرداخت می‌کند.
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان گیلان نیز با بیان اینکه رودبار گیلان به زیتون مرغوب در سراسر کشور شهرت دارد اظهار کرد: رئیس انجمن صنفی کارفرمایی تولیدکنندگان روغن‌زیتون کشور تشکیل شد.
فرهاد دلق‌پوش با اشاره به اینکه زیتون مرغوب رودبار گیلان در سراسر کشور مشهور و شناخته‌شده است افزود: در جهت توسعه این محصول که متناسب با پتانسیل بومی منطقه بوده از هیچ کوشش و حمایتی دریغ نخواهیم کرد.
وی با اذعان اینکه به تلاش‌های فراوانی در جهت حفظ مالکیت معنوی و فکری زیتون انجام‌شده تصریح کرد: در سال گذشته با پیگیری‌های مستمر و همکاری تعاونی تولیدکنندگان زیتون رودبار، موفق به ثبت مالکیت فکری و معنوی محصول زیتون مختص استان گیلان در سطح ملی شدیم و هم‌اکنون پیگیر ثبت آن در مقیاس جهانی بر اساس معاهده وایپو هستیم که حقوق مالکیت فکری و معنوی آن برای گیلان محفوظ بماند.
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان گیلان با اشاره به اینکه هیچ مانعی برای حمایت از تولیدات داخلی به‌ویژه زیتون در وزارتخانه نداریم بیان کرد: مطالبات بخش زیتون و فرآوری آن را با جدیت پیگیری خواهیم کرد و خوشه صنعتی زیتون که در شرکت شهرک‌های صنعتی استان تشکیل‌شده را فعال نموده و آنچه در سطح استان باشد را مهیا و مابقی مسائل را از طریق نمایندگان پرتلاش استان در سطوح ملی و فراملی دنبال می‌کنیم.
آفت قرنطینه‌ای مگس میوه زیتون بومی‌شده و قابل‌درمان نیست
فرماندار رودبار نیز با بیان اینکه زیتون یکی از میوه‌های قرآنی است اظهار کرد: این درخت بی خزان موهبتی الهی بوده که شهرستان رودبار از آن برخوردار است.
اسماعیل میر غضنفری با اشاره به اینکه رودبار بیش از هشت هزار و ۸۰۰ هکتار باغات زیتون دارد گفت: از این میزان دو هزار هکتار باغ‌های سنتی و مابقی نیز باغ‌هایی در غالب طرح جدید و صنعتی هستند.
وی با تأکید بر حل مشکل تأمین آب باغات زیتون بیان کرد: زیتون از محصولات استراتژیک رودبار است و کمک به بهبود شرایط تولید آن، به اقتصاد و معیشت این شهرستان کمک می‌کند.
فرماندار رودبار با اشاره به اینکه آفت قرنطینه‌ای مگس میوه زیتون در سال ۱۳۸۳ وارد کشور شده افزود: این آفت هرساله به باغات زیتون خسارت وارد می‌کند و اکنون بومی‌شده و قابل‌درمان نیست.
میر غضنفری با بیان اینکه باید راه‌حلی برای درمان آفت مگس زیتون پیدا کنیم گفت: باید تلاش کنیم با همکاری مسئولان، کارشناسان، باغداران، عرضه‌کنندگان و حتی مشتریان، حداکثر بهره‌وری را از حداقل امکانات داشته باشیم و تهدید آفت مگس میوه زیتون را به فرصت تبدیل نماییم.
وی با اشاره به توزیع کارت‌های زرد و دیگر اقلام مبارزه با آفت مگس میوه زیتون خاطرنشان کرد: آموزش‌ها و برگزاری کلاس‌های مرتبط در شهرستان برگزارشده اما اگر همکاری‌ها منسجم و هماهنگ نباشد نمی‌توان این آفت را مدیریت کرد و خسارت را به حداقل رساند.
فرماندار رودبار با اشاره به نگرانی و دغدغه به‌حق مردم تصریح کرد: محصول زیتون بخش عمده‌ای از زندگی مردم را تحت تأثیر قرار داده به‌گونه‌ای که اقتصاد و معیشتشان به زیتون و فراورده‌های آن وابسته است و ازآنجایی‌که باغداران زیتون هرساله با این آفت دست‌به‌گریبان‌اند باید ردیف قطعی اعتباری به آن اختصاص یابد.
میزان واردات روغن‌زیتون بیشتر از میزان تولید آن است
رئیس ایستگاه تحقیقات زیتون مرکز تحقیقات کشاورزی استان گیلان نیز با اشاره به اینکه اظهار کرد: نگهداری از دو هزار هکتار باغات مسن زیتون رودبار اقتصادی نیست و باید برای این مسئله برنامه‌ریزی شود.
زهرا یوسفی با تأکید بر نیاز ۲۰ میلیارد تومانی برای احیا و اصلاح باغات مسن زیتون رودبار تصریح کرد: باغات قدیمی زیتون به علت رها شدن و عدم مدیریت صحیح، موجب افزایش جمعیت آفات و بیماری‌ها در مناطق زیتون خیز شهرستان رودبار می‌شوند.
وی با اشاره به اینکه از ۳۹۵ هزار هکتار عرصه مناسب برای کشت زیتون کشور سهم گیلان ۱۵ هزار هکتار است گفت: احیا و اصلاح باغات قدیمی زیتون در رودبار باعث اشتغال‌زایی ۸۰۰ نفر می‌شود و تولید نیز شش هزار تن افزایش می‌یابد.
رئیس ایستگاه تحقیقات زیتون مرکز تحقیقات کشاورزی استان گیلان با بیان اینکه برخی از کارخانه روغن‌کشی زیتون رودبار پروانه ساخت و بهره‌برداری ندارند خاطرنشان کرد: ظرفیت کارخانه‌های روغن‌کشی زیتون در شهرستان رودبار بیشتر از تولید محصول زیتون در گیلان است.
شروع برداشت زیتون از شهریورماه
رئیس جهاد کشاورزی شهرستان رودبار نیز با بیان اینکه وضعیت باغات زیتون خوب است اظهار کرد: امسال برای زیتون در شهرستان رودبار سال خوبی بوده و برداشت زیتون نیز از اواسط شهریورماه شروع می‌شود
رضا خانعلی‌پور با اشاره به اینکه رودبار قطب تولید زیتون در استان است افزود: امسال سال آور زیتون در شهرستان رودبار است و به نظر می‌رسد نسبت به سال گذشته، شاهد افزایش تولید زیتون در رودبار باشیم.
وی با بیان اینکه کم‌آبی در بالادست، باغات زیتون این شهرستان را رنج می‌دهد گفت: در برخی از مناطق بالادست رودبار مشکل کم‌آبی داشتیم که خدا را شکر با بارش‌های اخیر کمی برطرف شد اما رفع تمامی این مشکلات باید به دست مسئولان استانی انجام شود.
رئیس جهاد کشاورزی شهرستان رودبار با بیان اینکه رودبار یک برند برای زیتون کشور است تصریح کرد: زیتون‌های تولیدشده، در رودبار و دیگر شهرستان‌های استان فروخته می‌شود و حتی شاهد هستیم که حتی زیتون‌های برخی از استان‌ها به نام رودبار در این شهرستان فروخته می‌شود.
ارتقای کیفی و کمی زیتون از اولویت‌های سازمان جهاد کشاورزی
خانعلی‌پور با بیان اینکه ارتقای کیفی و کمی زیتون یکی از اولویت‌های کاری سازمان جهاد کشاورزی شهرستان است گفت: درگذشته زیتون‌ها پس از برداشت در گونی ریخته می‌شد و این کار کیفیت این محصول را کاهش می‌داد.
وی با اشاره به اینکه با آموزش کارشناسان بخش کشاورزی در حال حاضر سبد جای گونی را گرفته است افزود: اکنون اغلب زیتون‌کاران پس از برداشت، محصولشان را در سبد می‌ریزند.
رئیس جهاد کشاورزی شهرستان رودبار با اشاره به افزایش کمی تولید زیتون در رودبار بیان کرد: اکنون سطح زیر کشت باغات زیتون رودبار بالغ‌بر هشت هزار و ۸۰۰ هکتار است و می‌توان سطح این باغات را تا ۱۰ هزار هکتار افزایش داد و تسریع در اعطای مجوز آبیاری می‌تواند سریع‌تر ما را به تحقق این اهداف برساند.
خانعلی‌پور با بیان اینکه باید با برنامه‌ریزی‌های مدون سود فروش تولید زیتون به زیتون‌کاران برسد گفت: همتی مضاعف برای تحقق این امر باید انجام شود تا دست واسطه‌ها قطع شود.
غیرقابل قیاس بودن درآمد حاصل از باغ‌های قدیمی و جدید زیتون
با توجه به اینکه بیشتر باغ‌های قدیمی، زمین‌های موروثی‌اند که چندین نفر در آن ذی‌نفع هستند و مشارکتی بودن این زمین‌ها از یک‌سو و حفظ این باغ‌ها به‌عنوان یادگار پدران و مادران، کار را برای قطع درختان و جوان‌سازی باغ‌ها سخت کرده است.
درآمد حاصل از باغ‌های قدیمی و جدید قابل قیاس نبوده و طبق آمار در هر هکتار باغ نوین، با درختان کوتاه و پربار، بیشتر از چهار تن زیتون تولید می‌شود درحالی‌که این رقم در هر هکتار باغ قدیمی زیتون با درختانی با ارتفاع بیش از ۱۰ متر، حدود یک‌تن است.
صاحبان باغ‌های قدیمی باید با دریافت تسهیلات کم‌بهره و بهره‌گیری از تجارب کارشناسان جهاد کشاورزی نسبت به جوان‌سازی باغ‌های خود که منجر به رونق اقتصاد و اشتغال در منطقه خواهد شد، اقدام کنند.
طعم، کیفیت و کمیت زیتون رودبار بر اساس نظر کارشناسان به‌گونه‌ای است که محصول زیتون تولیدی هیچ‌کدام از مناطق کشور، این طعم و کیفیت و کمیت را ندارد و ازآنجایی‌که شناسنامه رودبار به نام زیتون بوده و تمام کشور این شهرستان را به نام زیتون می‌شناسند، محصول تولیدی زیتون کل کشور نیز در بازار رودبار فروش می‌رسد.
متولیان و مدیران مرتبط با بخش زیتون باید به‌گونه‌ای برنامه‌ریزی کنند که آفت مگس زیتون همانند سنوات اخیر خسارت کمتری را متوجه باغداران زیتون که اقتصادشان وابسته به این محصول بوده، وارد شود زیرا تولید بیش از ۲۰ هزار تن زیتون، تولید فرآورده‌ها، محصولات جدید و بسته‌بندی نوین برای عرضه زیتون در رودبار یک فرصت برای مردم منطقه است، بنابراین حل این مشکل موضوع همت مسئولان مربوطه را می‌طلبد که در رفع مشکلات زیتون‌کاران نهایت تلاش خود را انجام دهند.