بازار تقلب در معاینه فنی خودروها داغ است
وانت نیسان، وانت پیکان و پژو آردی مردودی‌های بزرگ تست معاینه فنی هستند و جالب است بدانید مگان بیشترین نمره قبولی را در تست‌های معاینه فنی گرفته است.
جالب‌تر اینجاست که ضریب قبولی این خودرو حتی بالاتر از مزدا٣ و کمری است. جزییات نتایج تست‌های معاینه فنی نشان می‌دهد چرخ‌های تیبا بیشتر از سایر خودروها تراز نیست و ترمز ۴٠۵ حتی بدتر از پراید است. سیدنواب حسینی‌منش، مدیرعامل ستاد معاینه فنی خودروهای تهران به «شهروند» می‌گوید: «گران شدن قطعات خودرو، تقلب در معاینه فنی را زیادتر از گذشته کرده است و رانندگان برای قبولی در معاینه فنی قطعات گرانقیمت را از تعمیرگاه‌هااجاره می‌کنند!»
اشکال فنی خودروهای ایرانی سه برابر میانگین جهانی
بر اساس گزارش انجمن اقتصاد شهری سالانه ٣۴هزارمیلیارد تومان به دلیل اثرات آلودگی هوا خسارت به اقتصاد ملی وارد می‌شود، خسارتی که خودروها متهمان اصلی آن هستند و براساس گزارش شرکت بازرسی کیفیت و استاندارد ایران، به‌طور متوسط ۴,۶ درصدخودرو از صد خودرو به دلیل ایراد فنی در سه‌ماهه نخست تاریخ تولیدشان به تعمیرگاه مراجعه می‌کنند؛ این درحالی است که متوسط این عدد در دنیا ١.۵ است. درواقع خودروهای ایرانی حدود سه‌برابر خودروهای خارجی دچار مشکل فنی می‌شوند. از این گذشته، گزارش‌های شهرداری نشان می‌دهد خودروهای نویی که صاحب کمترین ستاره کیفیت هستند، بیشترین آلایندگی را برای محیط‌زیست دارند. خودروهایی مانند نیسان وانت، پژو ۴٠۵ و پژو آردی نمره منفی را در تست‌های معاینه فنی به دست آورده‌اند.
نیمی از خودروها در امتحان اول قبول شدند
گزارش ستاد معاینه فنی تهران نشان می‌دهد بر اساس آمارها در سال ٩۶، یک‌میلیون و ۵۵٠هزار و ١٢ دستگاه خودرو به مرکز معاینه فنی تهران مراجعه کردند که از این تعداد ۶٩درصد مربوط به مراجعه اول و ٣١درصد مربوط به مراجعات مجدد بوده است. براساس این آمار حدود ۵۵درصد این خودروها در مراجعه اول موفق به اخذ معاینه فنی شده و ۴۵درصد از خودروها پس از رفع ایراد، معاینه فنی را اخذ کردند.
آلوده‌ترین خودروها کدامند؟
در میان خودروها می‌توان وانت نیسان را آلاینده‌ترین خودروی کشور دانست. آن‌گونه که آمارها نشان می‌دهد براساس درصد فراوانی خودروهای مراجعه‌کننده به مراکز معاینه فنی شهر تهران از بین خودروهای سال ٨۴ به بعد، ۵٠,٣٢درصد وانت نیسان‌ها در تست آلایندگی مردود شدند. اما بعد از وانت نیسان می‌توان پیکان‌وانت و پژو آردی را آلاینده‌ترین خودروها دانست. گزارش‌های ستاد معاینه فنی حکایت از این دارد که ۴٧.٢١درصد پیکان‌وانت و ۴٢.٨درصد پژو آردی در تست آلایندگی مردود شدند. اما در خودروهایی که سال ساخت آنها ٨٣ و قبل از آن بوده و عمدتا کاربراتوری هم هستند، پیکان در صدر فهرست خودروهای آلاینده قرار دارد. بررسی‌های انجام‌شده نشان می‌دهد ٧٠.٣٣درصد دارندگان خودروی پیکان در تست معاینه فنی ردشده‌اند.
ترمزهای پژو ۴٠۵ بدتر از پراید
برخلاف تصور همه وضع ترمزهای پراید چندان هم اسفبار نیست، به‌طوری که بررسی‌های انجام‌شده در ستاد معاینه فنی نشان می‌دهد تنها ۶,۶۶درصد پرتیراژترین خودروهای داخلی موفق به پاس‌کردن تست عدم توازن ترمز نشده‌اند و خودروهایی همچون نیسان وانت، وانت مزدا، پیکان وانت، پژو آردی، سی‌ال‌او و پژو۴٠۵ مردودی بیشتری در این تست داشته‌اند. جالب است بدانید در آزمون ترمزها ٣٩.۴٧درصد نیسان وانت، ٢٠.٧٩درصد وانت مزدا و ١۵.۴٧درصد پیکان از آزمون سرشکسته بیرون آمدند.
قبولی‌های معاینه فنی کدام خودروها هستند؟
براساس ارزیابی ٢١ خودرو با بالاترین درصد فراوانی که این تعداد حدود ٨۵درصد خودروهای مراجعه‌کننده به مراکز معاینه فنی شهر تهران را شامل می‌شود، بیشترین نمره قبولی معاینه فنی به مگان تعلق می‌گیرد. براساس گزارش ستاد مرکزی معاینه فنی تهران، ٨٨درصد دارندگان مگان موفق به دریافت تاییدیه معاینه فنی شده‌اند، بعد از آن سوناتا با ٨۶ درصد، مزدا٣ با ٨۵ درصد، کمری با ٨٣درصد، پژو ٢٠٧ با ٨٣ درصد، رنو ال ٩٠ با ٨١درصد و ماکسیما با ٨١درصد بیشترین قبولی را در مراکز معاینه فنی از آن خود کرده و مردودی کمتری داشته‌اند.
خودروهایی که چرخ‌هایشان تراز نیست
جزییات گزارش ستاد معاینه فنی تهران نشان می‌دهد که تیبا که خریدنش از بازار آزاد برای مشتریان ٣۵ تا ۴٢میلیون تومان آب می‌خورد، با سهم ١٢,٨درصدی بیشترین مردودی را به لحاظ لغزش جانبی در بین خودروها داشته است. MVM١١٠ و پژو آردی را می‌توان دو خودروی دیگری دانست که چرخ‌هایشان دارای ناهمراستایی بالایی در میان ٢١ خودرویی که مورد ارزیابی قرار گرفته‌اند، بوده است.
خودروهای تک ایراد را بشناسید
٣١,١٧درصد مراجعه‌کنندگانی که پژو آردی داشته‌اند، خودرویشان تنها یک ایراد داشته و پیکان و MVM ١١٠ در رتبه دوم و سوم از درصد بالا در خودروهای با یک ایراد قرار دارند. اما خودروهایی که ایرادشان بیش از ٢ مورد بوده و حتی در برخی موارد به ١١ مورد هم می‌رسد، به ترتیب نیسان وانت با سهم ٣٨.٢ درصد، وانت مزدا با ٢٩.۴٣درصد و پیکان با ٢٣.٨٣درصد بوده‌اند.
بازار داغ اجاره قطعات آلاینده
آبان ٩۵ بود که مرحله اول طرح کاهش و کنترل مکانیزه معاینه فنی توسط دوربین در محدوده زوج و فرد و طرح ترافیک انجام شد. حدود دو سال بعد از آن سوت اجرای مرحله دوم طرح کاهش و کنترل مکانیزه معاینه فنی خودروها توسط کلیه دوربین‌های سطح شهر دوباره به صدا درآمد. براساس این طرح، خودروهای فاقد معاینه فنی مشمول در صورت تردد در شهر روزانه مبلغ ۵٠هزار تومان توسط پلیس اعمال قانون و جریمه می‌شوند.با تشدید برخورد با خودروهای فاقد معاینه، برخی افراد سودجو اقدام به اجاره‌دادن لوازم یدکی مورد نیاز ازجمله لاستیک و کاتالیست برای اخذ معاینه فنی به خودروها کرده‌اند. برای دریافت معاینه فنی برتر، تعویض برخی از این لوازم اولویت دارد و افزایش قیمت لوازم خودرو موجب رونق بازار این سودجویان شده است.سید نواب حسینی‌منش، مدیرعامل ستاد معاینه فنی خودروهای تهران، خبر تقلب در معاینه فنی خودروها را به صورت رسمی تأیید کرده و درباره تفاوت قیمتی اجاره و خرید کاتالیست خودروها گفته است: «قیمت کاتالیست برای خودروهای پژو ۲۰۶، سمند و پرشیا حدود ۶۰۰هزارتومان، پژو۴۰۵ حدود ۵۲۰ هزارتومان و پراید ۴۰۰هزارتومان است که علاوه بر خرید کاتالیست، نصب آن، تعویض سنسور، اجرت و… نیز سبب می‌شود که حدود یک‌میلیون تومان نصب یک کاتالیست جدید هزینه در بر داشته باشد و به همین دلیل برخی از رانندگان ترجیح می‌دهند که کاتالیست جدیدی خریداری نکنند. این درحالی است که به جای آن‌که مالکان خودرو ۷۰۰هزار تومان هزینه خرید بدهند، به تعمیرگاه‌های مشخص رفته و با ۱۰۰هزار تومان، کاتالیست اجاره می‌کنند!»
بازار لاستیک اجاره‌ای داغ شد
لاستیک از دیگر قطعه‌هایی است که این روزها بازار اجاره آن برای گرفتن معاینه فنی حسابی داغ شده است. البته مدیر عامل ستاد معاینه فنی می‌گوید: «مردم بیشتر در قطعه‌هایی که مربوط به آلایندگی خودرو می‌شود، سراغ موارد امانی می‌روند و در مواردی که به ایمنی و امنیت راننده و سرنشینان ربط پیدا می‌کنند، درصدد رفع ایراد آن برمی‌آیند.» حسینی‌منش به وجود آمدن چنین بازاری را ناشی از خلأهای فرهنگی جامعه ایرانی و نه خلأهای قانونی می‌داند و به «شهروند» می‌گوید: «این که برخی افراد برای دریافت گواهی معاینه فنی، کاتالیست اجاره می‌کنند موضوع فرهنگی است. در حقیقت آنها باید بدانند کاتالیست یکی از ارکان اصلی خودرو است که از خروج گازهای سمی موتور به بیرون جلوگیری می‌کند و اگر این اقدام به‌درستی انجام نشود در حقیقت در درجه اول به خودشان و بعد خانواده‌شان و شهروندان آسیب می‌رسد.»
وقتی خودروسازان در گارانتی هم مشتری‌مدار نیستند
خودروهای تولید داخل تا ٢سال مشمول گارانتی می‌شوند، درحالی‌که تا ۴سال از دریافت معاینه فنی معاف هستند، اما سوال اینجاست چرا در شرایطی که خودروسازان حاضر به تضمین محصول خود بعد از ٢۴ ماه نیستند، فکر می‌کنیم تا ۴٨ ماه این خودروها مشکلی که به لحاظ ایمنی جان خود و دیگر هموطنان را به خطر بیندازد، ندارند. مدیر روابط‌عمومی ستاد معاینه فنی در این‌باره به «شهروند» می‌گوید: «بهتر است سن گارانتی را بیشتر کنیم یا سن معاینه فنی را کمتر. درواقع در این حالت اگر خودرویی با مشکلی مواجه شود، خودروساز خود را متعهد به تعویض و تعمیر قطعه می‌کند و این‌گونه امکان تأیید فنی بیشتر می‌شود.»