شهرداری شیراز مقصر اصلی سیل شیراز
عصرکاسپین / رئیس کمیته حقیقت‌یاب شورای شهر شیراز با استناد به گزارش هیأت کارشناسان مستقل، سهم دستگاه‌های مختلف اجرایی در سیل دروازه قرآن را تشریح و شهرداری شیراز با ۵۴ درصد سهم را مهمترین مقصر سیل اعلام کرد.
هیأت مستقل کارشناسان رسمی دادگستری فارس که بنا به درخواست کمیته حقیقت‌یاب شورای شهر دو ماه بررسی دقیق و موشکافانه بر روی سیل دروازه قرآن انجام داده است، بالآخره مقصران سیل شیراز را در ۱۱ ردیف اعلام کرد.
در این گزارش شهرداری شیراز در تمام ادوار گذشته تاکنون، با ۵۴ درصد به‌عنوان مقصر اصلی سیل دروازه‌قرآن معرفی شده است. استانداری فارس، سازمان مدیریت بحران، وزارت نیرو، نیروی انتظامی، اداره‌کل راه و شهرسازی و … سایر مقصران سیل شناخته شده‌اند.
جالب آنکه پیش از این با پروپاگاندای رسانه‌ای و پخش شایعات گسترده، اینگونه وانمود شد که مقصر اصلی سیل شیراز سپاه پاسداران است! این درحالی است که در این گزارش که توسط کارشناسان مستقل تهیه شده، هیچ سهمی برای سپاه درنظر گرفته نشده است و در محدوده وقوع سیل هیچ پادگانی متعلق به سپاه وجود ندارد.
رئیس کمیته حقیقت‌یاب شورای شهر شیراز ویژه سیل نوروزی دروازه قرآن بعد از ظهر امروز به ارائه توضیحات در صحن علنی شورای شهر شیراز پرداخت و اظهار داشت: این سؤال مهم مورد توجه مردم است که آیا دستگاه‌های هشدار دهنده و مسؤول در جلوگیری و کنترل سیلاب به وظایف خود عمل کردند و در صورتی که پاسخ منفی است سهم هر کدام چقدر است.
عبدالرزاق موسوی ادامه داد: صرف نظر از عوامل طبیعی، بررسی سهم عوامل انسانی- مدیریتی تاثیرگذار و دستگاه‌های اجرایی در وقوع و تشدید سیل و افزایش خسارات و تلفات ناشی از آن شناسایی شده است که با در نظر گرفتن میزان تاثیر و بازه زمانی اقدام یا عدم اقدام موثر، با تعیین وزن به هر کدام از مجموعه‌ها امتیاز دهی شده است که به شرح ذیل است:
۱-ظرفیت ناکافی مجاری زیر سطحی انتقال سیل ناشی از ضعف یا خلاء آمار و اطلاعات بارندگی در زمان انجام یا تکمیل مطالعات در سال ۶۶ در مقایسه با وضعیت فعلی و میزان بارندگی سیل رخ داده، دستگاه اجرایی مرتبط شهرداری شیراز (در زمان انجام یا تکمیل مطالعات در سال ۱۳۶۶)، سهم عامل ۱۷.۵ درصد.
۲-اجرای غیر منطبق پروژه در قیاس با طرح اولیه در سال‌های ۱۳۶۶ تا ۱۳۶۸، دستگاه اجرایی مرتبط شهرداری شیراز در بازه زمانی اجرای طرح، سهم عامل ۶ درصد.
۳-عدم رعایت قوانین و مقررات موضوعه در اجرای طرح (عدم دریافت مجوز و تاییدیه از وزارت نیرو)، دستگاه اجرایی مرتبط شهرداری شیراز در بازه زمانی انجام مطالعه و اجرای طرح، سهم عامل ۵ درصد.
۴- عدم نظارت کافی بر اقدامات شهرداری در انجام مطالعات و مرحله تصویب طرح مجرای زیرسطحی انتقال سیل در سال ۱۳۶۶ به رغم مسئولیت، دستگاه اجرایی مرتبط استانداری فارس در زمان انجام مطالعات و تصویب طرح در سال ۱۳۶۶، سهم عامل ۲ درصد.
۵- عدم نظارت کافی بر اقدامات شهرداری در اجرای غیرمنطبق پروژه با طرح در بازه زمانی سال‌های ۱۳۶۶ تا ۱۳۶۸ به رغم مسئولیت قانونی، دستگاه اجرایی مرتبط استانداری فارس در زمان اجرای طرح طی سال‌های ۱۳۶۶ تا ۱۳۶۸، سهم عامل ۲ درصد.
۶- عدم اقدام لازم در تملک اراضی مورد نیاز جهت انجام فعالیت‌ها و طرح‌های پیشگیرانه در مسیل دروازه قرآن ( بالادست مجرای زیرسطحی انتقال سیلاب)، دستگاه اجرایی مرتبط وزارت کشور (استانداری فارس در بازه زمانی سال‌های ۱۳۶۶ تا کنون)، سهم عامل ۲ درصد.
۷- بی‌توجهی و عدم مراقبت شرکت آب منطقه‌ای فارس از مسیل دروازه قرآن در زمان اجرای طرح دهه ۱۳۶۰ و همچنین عدم پاسخ به استعلام شهرداری شیراز در سال ۱۳۹۴، دستگاه اجرایی مرتبط وزارت نیرو (شرکت آب منطقه‌ای فارس در دهه ۱۳۶۰ و سال ۱۳۹۴)، سهم عامل ۸.۵ درصد.
۸-کاهش ظرفیت حوضچه تنظیمی قبل از مجرای زیرسطحی انتقال صحیح به علت پرکردن دره جهت افزایش عرض جاده شیراز به مردشت (تبدیل راه اصلی به بزرگراه)، دستگاه اجرایی مرتبط اداره کل راه و شهرسازی فارس در بازه زمانی احداث بزرگراه سهم عامل ۶ درصد.
۹- عدم اجرای طرح های تکمیلی بعدی از جمله سازه‌های تاخیری، علیرغم انجام مطالعات و تهیه طرح توسط مشاوران طرف قرارداد با شهرداری در سال های ۶۹ تا کنون، دستگاه اجرایی مرتبط شهرداری شیراز ( در ادوار مختلف در سال های ۱۳۶۹ تا کنون)، سهم عامل ۱۶.۵ درصد.
۱۰- عدم تهیه طرح خطرپذیری شهر در مواجهه با مخاطره سیل و عدم ایجاد ساختار قانونی ستاد مدیریت بحران در شهرداری از زمان تصویب آیین‌نامه اجرایی قانون تشکیل سازمان مدیریت بحران کشور، دستگاه اجرایی مرتبط شهرداری شیراز (از سال ۱۳۸۸ تا کنون) سهم عامل ۴ درصد.
۱۱- عدم استقرار تیم پایش به منظور پاکسازی دهانه ورودی مجرای انتقال سیلاب در دروازه قرآن و هشدار و اطلاع رسانی در وضعیت اضطراری قبل از وقوع سیل، دستگاه اجرایی مرتبط شهرداری شیراز(در زمان وقوع سیل)، سهم عامل ۵ درصد.
۱۲- عدم اهتمام لازم در جهت تهیه طرح جامع خطرپذیری کشور و استان‌ها توسط دستگاه‌های اجرایی ذیربط در امر مدیریت بحران، دستگاه اجرایی مرتبط سازمان مدیریت بحران کشور (از سال ۱۳۸۸ تا کنون)، سهم عامل ۲ درصد.
۱۳- عدم اقدام لازم جهت اجرای ماده ۲۵ آیین نامه اجرایی قانون تشکیل سازمان مدیریت بحران کشور در تامین منابع مالی برای طرح‌های پژوهشی و مطالعاتی از جمله تهیه طرح خطرپذیری کشور، دستگاه اجرایی مرتبط سازمان برنامه و بودجه کشور (از سال ۱۳۸۸ تا کنون) سهم عامل ۲ درصد.
۱۴- احداث بزرگراه کمربندی شمال شرق شیراز تجمیع آبراه‌ها و ایجاد خاکریز و حصار توری در بالادست بزرگراه مذکور که منجر به پس‌زدگی موضعی روان آب کاهش سطح نفوذ زمان تمرکز شده است، دستگاه اجرایی مرتبط اداره کل راه و شهرسازی فارس (در زمان اجرای طرح) سهم عامل ۱.۵ درصد.
۱۵- موافقت با تغییر کاربری اراضی در حریم شهر شیراز و ایجاد سطوح نفوذناپذیر که منجر به افزایش مقدار روان آب و کاهش زمان تمرکز شده است، دستگاه اجرایی مرتبط اداره کل راه و شهرسازی فارس (از سال ۱۳۶۹ تا کنون)، سهم عامل ۳ و نیم درصد.
۱۶- استقرار و عدم جمع آوری کانکس قرارگاه پلیس به رای صادره کمیسیون ماده ۱۰۰ قانون شهرداری‌ها، دستگاه اجرایی مرتبط نیروی انتظامی استان فارس (از سال ۱۳۹۱ تا زمان وقوع )، سهم عامل ۲.۵ درصد.
۱۷- عدم اشراف کافی عوامل میدانی نیروی انتظامی به مخاطرات و روش‌های مواجه و مدیریت سیلاب و عدم هدایت مناسب وسایل نقلیه به حاشیه خیابان و همچنین عدم تهیه طرح‌های ترافیکی ویژه این منطقه جهت روبرو شدن با مخاطره سیل، دستگاه اجرایی مرتبط نیروی انتظامی استان فارس (در زمان وقوع سیل)، سهم عامل ۲.۵ درصد.
۱۸ – عدم تهیه و اجرای طرح‌های آبخیزداری در حوضه به حوضه آبخیز بالادست در سال‌های بعد از اجرای طرح، دستگاه اجرایی مرتبط اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری فارس (از سال ۱۳۶۶ تا کنون )، سهم عامل ۳ درصد.
۱۹- پر کردن یکی از مسیل‌های اصلی حوزه آبخیز با خاک دست‌ریز به منظور ایجاد راه دسترسی به ارتفاعات کوه نور و محل حفر چاه آب شرب دستگاه اجرایی مرتبط شرکت آبفا شیراز (از سال ۱۳۹۶ تا زمان وقوع سیل)، سهم عامل ۱.۵ درصد.
۲۰- عدم پیش‌بینی دقیق وضعیت بارندگی (روز و منطقه بارش) و عدم هشدار به موقع احتمال وقوع سیل به دلیل عدم استقرار ایستگاه باران سنجی در حوضه آبخیز دروازه قرآن به رغم خطر خطر پذیری منطقه، دستگاه اجرایی مرتبط اداره کل هواشناسی فارس (در زمان وقوع حادثه)، سهم عامل ۴ درصد.
۲۱ -عدم توجه رانندگان و عابران پیاده در محل وقوع سیل به تذکرات و فرامین پلیس راهور پلیس انتظامی و سایر دستگاه‌های ذیربط و همچنین تجمع افراد و خودروها در محل وقوع سیل، دستگاه اجرایی مرتبط رانندگان خودروها و عابران پیاده حاضر در محل، سهم عامل ۳ درصد.
طبق گزارش ارائه شده توسط رئیس کمیته حقیقت‌یاب شورای شهر شیراز ویژه سیل نوروزی دروازه قرآن در خصوص سهم ارگان‌های مختلف در سیل شیراز، سهم شهرداری شیراز در ادوار مختلف ۵۴ درصد، اداره کل راه و شهرسازی فارس در ادوار مختلف ۱۱ درصد، وزارت نیرو (شرکت آب منطقه‌ای فارس) در ادوار مختلف ۸.۵ درصد، وزارت کشور (استانداری فارس) در ادوار مختلف ۶ درصد، نیروی انتظامی فارس در ادوار مختلف ۵ درصد، اداره کل هواشناسی فارس در زمان وقوع سیل ۴ درصد، رانندگان وسایل نقلیه و عابران پیاده حاضر در محل در زمان وقوع سیل ۳ درصد، اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری فارس در ادوار مختلف ۳ درصد، سازمان مدیریت بحران کشور ۲ درصد، سازمان برنامه و بودجه کشور ۲ درصد، شرکت آبفا شیراز یک نیم درصد است.
حادثه تلخ سیل دروازه قرآن شیراز که در تاریخ پنجم فروردین ۹۸ رخ داد، ۲۱ کشته و بیش از ۱۶۰ مصدوم برجای گذاشت و پرونده برخورد با مقصران این حادثه همچنان در دادگستری فارس مفتوح است.