خطری به نام سوما در باشگاههای بدنسازی / احتمال تشنج و کما
عصرکاسپین / کارشناسان حوزه سلامت و تغذیه، نسبت به تبعات استفاده از هورمون های رشد در باشگاه های بدن سازی، هشدار می دهند.
فاطمه سلطانی کارشناس تحقیق و توسعه معاونت غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، گفت: هورمون رشد هورمونی است که توسط غده هیپوفیز در مغز ترشح شده و در رشد دوران کودکی و متابولیسم پروتئین‌ها، کربوهیدرات‌ها و لیپیدها تأثیر دارد.
وی ادامه داد: استفاده‌های تأیید شده این هورمون در کشورهای مختلف گوناگون است اما معمولاً برای درمان کودکانی که از کمبود این هورمون در بدن رنج می‌برند، رشد نامناسب در اثر نارسایی کلیوی، سندروم ترنر و کودکانی که با وزن پایین به دنیا آمده اند و تا دو سالگی نتوانسته اند رشد مناسبی داشته باشند، استفاده می‌شود.
سلطانی با اشاره به اینکه این دارو در بعضی موارد خاص و با تایید پزشک برای تحریک رشد قدی کودکان نیز مصرف می‌شود، گفت: علاوه بر این موارد مصرف، هورمون رشد به دلیل داشتن اثرات بیولوژیکی متعدد، در بسیاری از موارد پزشکی دیگر نیز مورد مصرف قرار می‌گیرد مانند: سوختگی‌ها، سیستیک فیبروزیس، مشکلات باروری، بیماری‌های التهابی روده، پوکی استخوان و سندروم داون. استفاده از این دارو در افراد بزرگسال سالم در هیچ کشوری تأیید نشده است.
وی افزود: بسیاری از ورزشکاران توسط مربیان خود، جهت ارتقای قدرت بدنی، تشویق به استفاده از این هورمون می‌شوند که این مسئله تبعات منفی خاص خود را دارد. از جمله این تبعات می‌توان به ابتلا به دیابت، فشار خون، برخی از انواع سرطان، سندروم کارپل تانل، احتباس مایعات و ورم در دست‌ها و پاها، دردهای مفصلی و ماهیچه‌ای، بزرگ شدن بافت سینه در مردان، خونریزی هنگام دفع، مشکل دفع ادرار، سختی در تنفس، ریزش مو و اختلالات خلقی مانند افسردگی، اضطراب، پرخاشگری، خستگی دائمی و کابوس‌های شبانه اشاره کرد.
وی افزود: استفاده بیش از حد از این دارو حتی می‌تواند موجب تشنج و کما در فرد مصرف کننده شود.
ساره جلویان کارشناس تغذیه ورزشی معاونت غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، در مورد داروی هورمون رشد، گفت: هورمون رشد یا سوماتروپین یک هورمون پلی پپتیدی است به طور طبیعی در بدن انسان در غده هیپوفیز تولید می‌شود و میزان ترشح آن را هیپوتالاموس معین می‌کند که تا حد زیادی به سطح سلامت کلی فرد و سن بستگی دارد.
وی افزود: سوماتروپین به صورت آمپول موجود است. متابولیسم دارو کبدی و دفع آن از طریق صفرا است. داروی سوماتروپین توسط فوق تخصص غدد جهت برخی بیماری‌ها بر اساس آزمایش خون و تشخیص پزشک تجویز می‌شود. در کلام عامیانه «سوما» نامیده می‌شود.
ساره جلویان ادامه داد: سوما باعث حجیم شدن عضلات و کم شدن چربی می‌شود و به همین دلیل مورد علاقه بدنسازان است، داشتن یک اندام ایده آل و مناسب آرزوی خیلی از جوان هاست که حتی برای رسیدن به آن حاضر می‌شوند دست به مصرف انواع داروها بزنند و داروهای مکمل در بین بدنسازان به همین دلیل محبوبیت خاصی پیدا کرده است.
وی اذعان داشت: مصرف این دارو در دوره‌های آغازین اندام زیبا و احساس اعتماد به نفس فراوانی را به ارمغان می‌آورد اما این اثرات حقیقی نیست. به محض قطع مصرف دارو، عوارض خود را نشان می‌دهند و پس از گذشت چند سال این داروها رفته رفته سلامتی فرد را از بین می‌برند.
وی اضافه کرد: هورمون رشد فقط در صورت لزوم باید توسط متخصص غدد تجویز شود اما گاهی اوقات دیده می‌شود مربیان باشگاه بدنسازی به صورت غیر قانونی مصرف این دارو را به ورزشکار توصیه می‌کنند.
جلویان در پایان تاکید کرد: علاوه بر عوارض و تبعات وحشتناکی که این دارو دارد، در ردیف مکمل‌های ممنوعه قرار دارد و اگر ورزشکاری آمپول هورمون رشد استفاده کند، تست دوپینگ وی مثبت خواهد بود.