رئیس شورای شهرستان رشت : گزارش تحلیلی وضعیت پسماند شهرستان رشت « ِقصه پر غُصه کارخانه کودآلی گیلان »
عصرکاسپین / مجید عزیزی عضو شورای شهر رشت در یکصد و هجدهمین جلسه شورای شهر رشت اظهار کرد: استان گیلان بالغ بر دو میلیون وپانصد هزار نفر جمعیت داشته که از این مقدار جمعیت تقریبا یک میلیون نفر در روستاها ومابقی در شهرها زندگی می‌کنند
با در نظر گرفتن سرانه تولید زباله در شهرها ، که حدودآ ۸۵۰ گرم به ازای هر شهروند و تولید زباله در روستاها که حدود ۷۰۰ گرم به ازای هر نفر روستایی می‌باشد جمعا در حدود ۲هزار تن پسماند در روز در گیلان تولید می‌شود که سهم شهروندان حدود ۱۳۰۰ تن و روستائیان حدود ۷۰۰ تن می‌باشد که توسط شهرداری ها و دهیاری ها در طول روز جمع آوری میگردد.
ناگفته پیداست که در ایام تعطیلات و اعیاد و مراسمات مذهبی ، جمعیت گیلان بشدت افزایش یافته و گاها روزانه ۳ هزار تن پسماند تولید می‌شود.
با توجه به گسترگی عرضی استان گیلان با برنامه ریزی های صورت گرفته در طرح جامع پسماند استان ، جمعا ۷ پهنه برای مدیریت پسماند در نظر گرفته شده که شامل آستارا ، تالش ، انزلی ، رودبار ، رودسر ، لنگرود ، لاهیجان و منطقه مرکزی رشت که شامل شهرستان رشت و ۴ شهرستان فومن صومعه سرا شفت و ماسال که جمعا ۱۱ شهر را شامل می شود.
بزرگترین و حساس‌ترین پهنه همین پهنه مرکزی می باشد که بالغ بر یک میلیون و دویست هزار نفر جمعیت داشته و پسماندی در حدود نهصد الی هزار تن روزانه تولید می شود
طبیعتا مدیریت این حجم از پسماند نیازمند برنامه ریزی و امکانات سخت افزاری و نرم افزار و تجهیزات مناسبی بوده که به آن میپردازیم
کارخانه کودآلی گیلان در سال ۱۳۷۵ و با ظرفیت اسمی ۲۵۰ تن توسط شرکت جهش کیمیا برای مدیریت قسمتی از پسماند شهر رشت ساخته شد که با توجه به نیاز شهر رشت ، خط ۲۵۰ تنی دیگری در سال ۱۳۸۵ به آن افزوده شد.
متعاقبا و بتدریج خط تولید کود نرم و تصفیه خانه شیرابه نیز به آن افزوده گردید.
در طی این سال‌ها و با توجه به ضریب استحلاک بالای کارخانجات پسماند و ضرورت بازسازی کامل و دائمی آن ، متاسفانه بارها و بارها شاهد توقف کار و خرابی کارخانه و در نتیجه کاهش پردازش پسماند بوده و هستیم و نتیجه این سوء مدیریت ها ، انتقال و دفن پسماند به سراوان بدون پردازش و تفکیک آن .
برای مدیریت کامل پسماند شهر رشت و شهرهای اطراف ، مقرر شده بود که مرکز جامع مدیریت پسماند در کارخانه کودآلی گیلان احداث گردد که یقینا برای مدیریت کامل پسماند نیازمند ۴ خط کامل ۲۵۰ تنی پردازش میباشیم
زباله پس از پردازش ، تفکیک شده ، چیزی در حدود ۴۰ الی ۵۰ درصد مواد آلی آن ، باید به سالن های تخمیر ، جهت تولید کود برود که با وضع موجود نیاز به ۱۲هزارمتر مربع به ازای هر ۲۵۰ تن سالن میباشیم.
در بررسی وضعیت موجود ۴ خط کامل ۲۵۰ تنی ، نیازمند ۴۸هزار مترمربع سوله بوده که از این مقدار ، ۱۲هزار متر سوله ، در حال فعالیت است و ۶هزار متر آن هم ، در حال طی مراحل پایانی بوده و ۶هزار متر هم در حال ساخت می باشد که در مجموع ۲۴ هزارمترمربع سوله تخمیر وجود خواهد داشت.
یقینا طبق برنامه فعلی باید ۴۰ الی ۵۰ درصد مواد غیر قابل بازیافت « ریجکتی » به زباله سوز برده شده که سوزانده شود اما بدلیل عدم پیشرفت فیزیکی زباله سوز ، زباله ها به سراوان برده و دفن میگردد.
[ ] حال به بررسی وضع موجود میپردازیم
همانگونه که اشاره شد در یک سیستم مدیریت نظام مند و درست ، برای مدیریت پسماند شهرستان رشت و حومه ، نیازمند ۴ خط کامل ۲۵۰ تنی و همچنین سالن تخمیر جدید علاوه بر سالن های قدیم و خطوط زباله سوز بر مبنای ریجکت سوز و همچنین تصفیه خانه مدرن با ظرفیت ۴ برابر تصفیه خانه ساده موجود ، و در نهایت خطوط مدرنِ تولید کود ، با ارزش آلی میباشیم
از سالیان گذشته مقرر شده بود که با حمایت مدیران استانی و وزارت کشور و شهرداری ، سالن های جدید با تکنولوژی پیشرفته احداث و با ساخت کارخانه زباله سوز ، مشکل پسماند استان و دفنگاه سراوان برای همیشه مرتفع گردد ، اما تغییرات مدیریتی در سطح استان و شهرداری رشت و عدم تخصیص بودجه مناسب در زمان خود و از همه مهمتر عدم وجود مدیران فنی و متخصص و کاربلد و عدم توجه به دیدگاه‌های کارشناسان و مدیران دلسوز و توانمند و انتخاب مدیران رانتی و وابسطه به جریانات قدرت در راستای منافع تعریف شده تیمی و تبدیل شدن کارخانه کودآلی به حیات خلوت بعضی ها ، موجب شده تا شاهد وضعیت اسفبار کنونی باشیم
در حال حاضر این کارخانه با دو خط معیوب قدیمی در حال کار می‌باشد دو خط جدید الاحداث بدلیل مشکلات فنی با شرکت سازنده « شرکت شهاب خودرو » هیچ کارکردی نداشته و به اینها باید عدم وجود سالن های تخمیر مورد نیاز جهت ساخت کود که مهم‌ترین رسالت فراموش شده همانطور که قبلا هم اشاره نمودم بدلیل عدم تعهد کاری و ناکارآمدی مدیریتی به این کارخانه می‌باشد و همچنین پیشرفت فیزیکی کمتر از ۲۰درصد کارخانه زباله سوزو کارایی بسیار ضعیف تصفیه خانه با تکنولوژی ابتدایی و نیاز به احداث تصفیه خانه جدید و همچنین خطوط انتقال وحمل و نقل جدید در صورت در یافت هزار تن پسماند را اضافه کرد
بدیهیست که ادعای مدیریت کامل پسماند شهر رشت با وضع موجود بیشتر شبیه داستان طنز خنده داریست که تنها برای علاقمندان خوش باور قابل درک می‌باشد وبه نظر می‌رسد که این کارخانه در حال حاضر تبدیل به بارانداز زباله شده که زباله های رشت و شهرستانهای اطراف به آن حمل و با تعویض ماشین با نام کودآلی گیلان به سراوان حمل می‌کردند تا افکار عمومی را مدیریت و از شدت نارضایتی مردم رنج کشیده سراوان بکاهند
به نظر می‌رسد که با فشار افکار عمومی و رنج مردم سراوان و قول مسئولین برای تعطیلی آن باید شاهد کلاف سردرگم و پیچیده مدیریت پسماند تا مدتها باشیم.
درپایان از ریاست محترم شورای اسلامی شهر رشت جناب کارگرنیا انتظار دارم دستور فرمایید گزارش حسابرسی سال قبل را که حاوی تخلفات و سوء مدیریت عدیده بوده و مکتوب هم موجود می باشد توسط دستگاه مربوطه حال سازمان بازرسی و یا دستگاه قضا بطور جدی مورد بررسی دقیق قرار گرفته و در صورت اثبات کوتاهی ها و سوء مدیریت ، برخورد لازم با مسببین آن بعمل آید و در ضمن دستور فرمایید یک نسخه از آن گزارش در اختیار همکاران شورایی هم قرار گیرد.
و البته نیازمند حسابرسی مجدد با توجه به شرایط بد زیست محیطی و مشکلات موجود در کودآلی بوده که درخواست دارم دستور لازم را مبذول بفرمایید.