عصرکاسپین ،یادداشت /رضا مسرور
رییس هیأت مدیره و مدیرعامل سازمان منطقه آزاد انزلی در یادداشتی به بررسی جنگ تجاری موجود میان امریکا با کشورهای اروپایی و چین پرداخت.
سازمان تجارت جهانی (WTO) سازمانی بین المللی است که قوانین جهانی تجارت را تنظیم می کند. این سازمان به منظور دستیابی به توسعه پایدار و بهره برداری بهینه از منابع جهانی، ارتقا سطح زندگی و افزایش سهم کشورهای در حال توسعه و کمتر توسعه یافته از رشد تجارت بین المللی، در سال ۱۹۹۵ میلادی تشکیل شد و از سال ۲۰۰۰ میلادی رشد و توسعه یافته است.
روند بررسی های آماری صادرات و واردات کشورها نسبت به سال ۲۰۰۰ که سالهای ابتدایی شکل گیری این سازمان بوده است نشان می دهد که رشد صادرات کشور آمریکا نسبت به کشورهای دیگری چون چین، به شدت تنزل یافته است. به عبارتی دیگر، بازنده اصلی در معادلات تجاری، پس از شکل گیری سازمان تجارت جهانی، کشور آمریکا بوده است. بر این اساس، تغییر سیاست آمریکا در قبال پروتکل بین المللی و سازمان تجارت جهانی را می توان عامل اساسی وقوع جنگ تجاری دانست.
اینک سوال مهم این است که بازنده جنگ تجاری کیست؟
در پاسخ به این پرسش می توان مسئله را از جهاتی بررسی کرد: «پل کروگمن» نوبلیست برجسته، جنگ تجاری را مقدمه فروپاشی نظام اقتصاد بین المللی و تجارت آزاد ظرف ۱۰ سال آینده می داند. او معتقد است که چنین شرایطی سبب خواهد شد جهان در مقایسه با امروز، ۲ تا ۳ درصد فقیرتر شود و همه طرف های درگیر در این جنگ، درصد قابل توجهی از منابع خود را هدر دهند و در پایان مناقشه همه طرف های درگیر شرایط مطلوبی به دست نخواهند آورد و این جنگ تجاری در نهایت هیچ برنده ای نخواهد داشت.
اما از سوی دیگری نیز می توان به این جنگ تجاری نگاه کرد و آن این است که هرچند منافع آمریکا در موضوعی جهانی چون تجارت، به اندازه برخی از کشورهای نوظهور چون چین حاصل نشده است و آمریکا شروع کننده این جنگ تجاری برای تغییر بازی است؛ اما ایزوله شدن آمریکا در تجارت جهانی باعث خواهد شد که ضررهای بیشتری نسبت به سایر کشورهای درگیر متحمل شود. گواه این مدعا این است که آمریکا بر روی کالاهای اروپا و چین تعرفه بسته است و متقابلاً اروپایی ها و چین نیز اقدامی مشابه کرده اند. اما چین و اروپا تعرفه های خود بر روی کالاهای همدیگر را افزایش نداده اند. بعبارت دیگر این موضوع موجب می شود که تولید کنندگان و مصرف کنندگان اروپایی و چینی، گزینه های مختلف دیگری نسبت به کالاهای آمریکایی داشته باشند، در حالی که مصرف کنندگان و تولید کنندگان آمریکایی فاقد این اختیار و انعطاف می باشند.
چنین است که جنگ تجاری سبب تحمیل هزینه های زیادی بر آمریکا می شود. از این رو بسیاری از کشورهای درگیر بازنده جنگ تجاری خواهند بود و پایان جنگ تجاری برنده ای نخواهد داشت.