فوق تخصص ریه، ویروس کرونا را شایع ترین علت ایجاد سینه پهلو (پنومونی) در ماه های گذشته عنوان کرد که منجر به بروز موارد شدید بیماری، سندرم زجر تنفسی حاد و در نهایت مرگ بیمار همراه است.
عصر کاسپین/ مریم السادات میرعنایت، در آستانه فرا رسیدن ۱۲ نوامبر که توسط سازمان بهداشت جهانی به عنوان روز جهانی پنومونی نام گذاری شده است، در باره این بیماری توضیح داد: این بیماری یک بیماری التهابی شدید ریوی است که هر سال منجر به مرگ تعداد زیادی از مردم می شود.
استادیار دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، پنومونی یا ذات الریه را یک بیماری شدید التهابی ریوی ذکر کرد که در کودکان زیر پنج سال و افراد بالای ۶۵ سال کشنده است. علامت شایع آن سرفه است و می تواند با خلط، درد قفسه سینه، تب و تنگی نفس نیز همراه باشد.
وی با بیان اینکه معمولا پنومونی به علت عفونت های باکتریال یا ویرال ایجاد می شود، گفت: این روزها ویروس کرونا شایع ترین علت پنومونی است که می تواند در مبتلایان باعث بروز موارد شدید پنومونی و سندرم زجر تنفسی حاد شود.
میرعنایت در ادامه افزود: این بیماری بر آلوئل ها یا حبابچه های هوایی ریه ها اثر گذاشته و باعث می شود آلوئل ها پر از چرک یا مایع شوند که در نتیجه رسیدن اکسیژن به خون با مشکل مواجه می شود. درصورتی که اکسیژن خون کاهش یابد سلول های بدن نمی توانند به درستی کار خود را انجام دهند.
با اشاره به این مطلب که تشخیص این بیماری اغلب براساس علائم بالینی و معاینه صورت می گیرد افزود: گرافی ساده ریه یا CXRayنیز در تشخیص کمک کننده است و از اسمیر و کشت خلط هم می توان برای تشخیص عامل بروز بیماری استفاده کرد.
این فوق تخصص ریه خاطرنشان کرد: در پنومونی ناشی از کووید ۱۹ تشخیص براساس نمونه گیری PCRحلق بینی یا نازوفارنژیال برای یافتن ویروس صورت می گیرد. البته حدود ۳۰ درصد موارد نتیجه تست ممکن است منفی کاذب باشد.
به گفته استادیار دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، در گرافی ریه مبتلایان ضایعات متعددی( ضخیم شدن دیواره های بینابینی، تیرگی، ادغام و..) دیده می شود که می تواند به صورت محیطی یا پریفرال، دو طرفه و یا منقطع باشد.
میرعنایت با اشاره به تقسیم بندی پنومونی براساس علایم بالینی گفت: براساس علائم بالینی، پنومونی کووید۱۹ به چهار دسته خفیف، متوسط، شدید و بحرانی تقسیم می شود.
این فوق تخصص ریه خاطرنشان کرد: در انواع خفیف علائم بیماری به صورت تب خفیف، لرز، گلو درد، بدن درد، سردرد، علائم گوارشی نظیر اسهال، از دست دادن حس چشایی و بویایی، ضعف و خستگی مفرط بروز می کند.
به گفته وی، در نوع متوسط ( Moderate) علائم به صورت درگیری تنفسی یا تنگی نفس، درد فشاری قفسه سینه بروز کند که می تواند همراه با تب باشد در این بیماران SaO۲ یا اکسیژن خون شریانی بین ۹۰ تا ۹۳درصد است.
میرعنایت با اشاره به علایم نوع شدید بیماری (Severe) گفت: در مبتلایان به پنومونی نوع شدید شاهد پیشرفت سریع علائم تنفسی هستیم که شامل تنگی نفس شدید، افزایش تعداد یا rateتنفس بالاتر از ۳۰ نفس در دقیقه و افت میزان اکسیژن خون شریانی یا SaO۲به پایین تر از ۹۰ می شود.
به گفته این متخصص عفونی، در نوع بحرانی یا Criticalبیماری پنومونی علیرغم درمان با اکسیژن غیرتهاجمی علایم به صورت نارسایی تنفسی بروز می کند و میزان اکسیژن خون شریانی یا SaO۲در بیمار کمتر از ۸۸ درصد است. در این وضعیت بیمار ممکن است در حالت شوک و دچار نارسائی چند ارگان باشد.
وی در خصوص افراد در معرض خطر ابتلا به پنومونی گفت: افراد مبتلا به بیماری های زمینه ای بیشتر در معرض ابتلا به پنومونی قرار دارند که مبتلایان به دیابت، آسم، CFیا کیستیک فیبروزیس، نارسایی های حاد تنفسی COPD، آنمی سلول های داسی شکل و ضعف سیستم ایمنی از آن جمله هستند.
میرعنایت سیگار کشیدن، کاهش توانایی سرفه مثلا در مبتلایان به CVA( سکته مغزی ) را از دیگر ریسک فاکتورهای مهم ابتلا به پنومونی ذکر کرد.
وی با توجه به این که پنومونی یکی از عوارض بیماری کووید ۱۹ است عدم ابتلا به این بیماری را بهترین راه پیشگیری از پنومونی برشمرد و توصیه کرد که با رعایت پروتکل های بهداشتی، زدن ماسک، فاصله گذاری و در خانه ماندن افراد در معرض خطر می توان از ابتلا به این بیماری خطرناک پیشگیری کرد.
این فوق تخصص ریه، واکسیناسیون را از دیگر روش های پیشگیری پنومونی ذکر کرد که می تواند در مقابل ابتلا به پنومونی باکتریال و ویرال فرد را محافظت کند.
میرعنایت همچنین تزریق سالانه واکسن آنفلوانزا را باعث کاهش ریسک عفونت افراد ذکر کرد و یادآور شد که واکسن پنوموکک نیز می تواند علیه استرپتوکک پنومونید موثر باشد.
وی در خصوص درمان بیماران گفت: درمان بیماران در موارد خفیف به صورت سرپایی صورت می گیرد که در موارد باکتریال از آنتی بیوتیک استفاده می شود.
میرعنایت در پایان خاطرنشان کرد: در موارد متوسط و شدید بیمار در مراکز درمانی و بیمارستان بستری شده و داروهای مورد نیاز به صورت درمان تزریقی به کار می رود؛ همچنین در صورت پایین بودن سطح اکسیژن خون بیمار از اکسیژن تراپی استفاده می شود.